Τον Απρίλιο του 2008 ο Κώστας Δουρίδας έδωσε μία συνέντευξη στον Γιώργο Δουατζή για το «Κ» της «Καθημερινής». Η συνέντευξη αυτή φιλοξενείται στα «απόκρυφα» του ιστοχώρου και κάνοντας κλικ παρακάτω και πάνω στη λέξη ΣΧΟΛΙΑ, αποκαλύπτεται.
* Η συνέντευξη είχε αναρτηθεί προχθές, αλλά ξαφνικά την έκανε... αόρατη ο "δαίμων του διαδικτύου". Τι να πει κανείς...
Κώστας Δουρίδας
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυνέντευξη
στον Γιώργο Δουατζή
Σαράντα χρόνια πριν, βρέθηκε στον Καναδά, «στο άγνωστο με μια βαλίτσα άδεια, χωρίς γλώσσα, ειδικότητα, φίλους, συγγενείς». Δούλεψε σε εστιατόρια για την επιβίωση, τα τέσσερα παιδιά του τέλειωσαν το πανεπιστήμιο, αρθρογραφεί, γράφει ποίηση. Έφτιαξε μια ιστοσελίδα ελληνικής λογοτεχνίας, εστία διαλόγου των Ελλήνων της Διασποράς, με ένα εκατομμύριο επισκέπτες.
«Στην δική μου γενιά, λέει, όλοι λίγο - πολύ φέραμε μέσα μας έναν Θανάση Βέγγο. Ο φτωχός για να επιβιώσει έπρεπε να διαθέτει εκτός από εργατικότητα και χιούμορ, αυτοσαρκασμό. Θαυμάζω ακόμα τον εαυτό μου, δωδεκάχρονο παιδάκι τότε, να πρωτοφεύγει στην Αθήνα μακριά από μάνα και πατέρα…»
- Πρώτες παιδικές μνήμες;
Τα χρόνια που έζησα παιδί στο Καρδαρίτσι Γορτυνίας. Ιερό κειμήλιο, μαγευτικό φάρμακο του νου.
- Τι θυμάστε;
Αναμνήσεις σκληρές. Μετά τον εμφύλιο σπαραγμό, η φτώχεια ήταν απλωμένη παντού σαν ακρίδα. Ψείρα, ξυπολυσιά και το σαπούνι λίγο. Στο μικρό μου χωριό το Καρδαρίτσι, ήταν όρος επιβίωσης «σαν το παιδί τελειώσει το δημοτικό να φύγει στην Αθήνα». Μόνο στην πρωτεύουσα έβαλα δικά μου παπούτσια και ρούχα. Διότι μέχρι τότε φορούσα των άλλων, μιας και ήμουν ο μικρότερος από τα αδέλφια μου, τέσσερα αγόρια και το ένα κορίτσι.
- Τι κάνατε στην Αθήνα;
Την ήμερα σερβιτόρος σε καφενείο και το βράδυ στο νυχτερινό Γυμνάσιο. Στην Κολοκυνθού κι αργότερα στα Πετράλωνα, πήγαινα καφέδες με τον κρεμαστό μου δίσκο μεταξύ άλλων και σε ένα γραφείο Ευρέσεως Εργασίας. Πλήθος κόσμου περίμενε υπομονετικά να πάρει σειρά για τη Γερμανία, την Αυστραλία, τον Καναδά και αλλού. Που να το περίμενα ότι σε λίγα χρόνια θα έκανα κι εγώ το ίδιο…
- Πότε άρχισε η αγάπη για τη λογοτεχνία;
Τα λογοτεχνικά βιβλία ήταν τα «παιχνίδια» μου. Εκεί πήγαιναν εκείνα τα χρόνια οι οικονομίες μου. Και μετά, στον Καναδά, κοντά στη λογοτεχνία και την ποίηση, ονειροπολούσα αφημένος σε ότι καθάριο, μεγαλειώδες κι απλό μιλούσε για την Ελλάδα και τον 'Έλληνα, με τη μαγεία των ήχων του Θεοδωράκη, του Ξαρχάκου, του Χατζηδάκη και τόσων άλλων.
- Τι θυμάστε ως έφηβος στην Αθήνα;
Θυμάμαι την κηδεία του αγωνιστή της ειρήνης Γρηγόρη Λαμπράκη. Από τη Μητρόπολη ως το πρώτο νεκροταφείο, η Ελλάδα είχε διπλώσει σε ένα μικρό σεντόνι την ιστορία της και με τα χέρια της τεντωμένα σε χιλιάδες γροθιές, φοβέριζε τους ουρανούς, μαζί και τους θεούς της. Χρόνια δίσεκτα και μέρες οργισμένες. Πως να ξεχαστούν αυτά…
- Τότε φύγατε για τον Καναδά;
Λίγο μετά την δικτατορία. Κάποιοι πήραν τους δρόμους για τις φυλακές και τα ξερονήσια και άλλοι για την ξενιτιά.
- Αν ξαναρχίζατε τη ζωή σας;
Ποτέ δεν θα ξανάκανα αυτές τις μούρλιες. Κι όμως, το ίδιο έκαναν τότε εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μου. Ξενιτεύτηκαν στο άγνωστο…
- Τι σημαίνει μετανάστης;
Ακαταπόνητος Οδυσσέας, που πλανιέται σε όλα τα πλάτη της γης. Κτίζει, δημιουργεί. Ακούραστος. Ονειροπόλος. Ωραίος 'Έλληνας της δεύτερης πατρίδας που λέγεται Διασπορά.
- Πώς ξεκίνησε η ιστοσελίδα σας;
Η «Χώρα των Θεών», η ιστοσελίδα μου, ξεκίνησε από μια μεγάλη απογοήτευση. Όταν απέτυχα να οργανώσω τους τρεις χιλιάδες Έλληνες στην περιοχή μου. Την ίδια εποχή, καλοκαίρι του ’97, βρήκα σανίδα σωτηρίας στο διαδίκτυο. Έπεσα παθιασμένα στην προσπάθεια να ενεργοποιήσω τον όπου γης μετανάστη μέσα από το γράψιμο και να του πω ότι εδώ δεν πάμε καλά. Έτσι, ξεκίνησα να γράφω το «Καπνόν Αποθρώσκοντα», γράμμα στον Έλληνα της Διασποράς.
- Είχατε ανταπόκριση;
Δυστυχώς ο μετανάστης της δικής μου γενιάς στην πλειοψηφία του δεν είχε σχέση με τους υπολογιστές και το διαδίκτυο. Έτσι, αρχικά η αντίδραση δεν ήταν αυτή που περίμενα. Ήρθα όμως σε επαφή με πολλούς μετανάστες συγγραφείς και ποιητές. Εξέλαβαν μάλιστα ως λογοτεχνικό κείμενο το γράμμα μου στον Έλληνα της Διασποράς και όχι μήνυμα απελπισίας, όπως το θεωρούσα εγώ όταν το έγραφα.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...
- Γι αυτό η στροφή στη λογοτεχνία;
ΑπάντησηΔιαγραφήΈγινε στροφή, διότι η ιστοσελίδα άρχισε να δημοσιεύει κείμενα λογοτεχνών της διασποράς, αλλά και εκείνων που ενδιαφέρονταν από την πατρίδα. Σταδιακά, πέρασα υλικό πολλών σημαντικών ποιητών και συγγραφέων μας, όπως Καζαντζάκη, Ελύτη, Βρεττάκου και άλλων. Επίσης σημαντικά κείμενα όπως τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, του Κολοκοτρώνη και άλλων. Και πολύ υλικό για την ελληνική μουσική και ιδιαίτερα για το δημοτικό μας τραγούδι. Δεν διεκδικώ την ιδιότητα του ειδικού, αλλά προσπαθώ και ο αριθμός επισκεπτών της ιστοσελίδας εκφράζει αποδοχή και είναι η μοναδική μου ανταμοιβή.
- Σε ποιους απευθύνεστε με την ιστοσελίδα σας;
Σε όλους τους Έλληνες και ιδιαίτερα στους νέους, που ως φαίνεται την χρησιμοποιούν ως βοηθητικό εργαλείο στα μαθήματά τους. Αυτό διαπιστώνεται από τον διπλασιασμό των καθημερινών επισκεπτών κατά τη σχολική περίοδο.
- Πόσοι μετέχουν στον ηλεκτρονικό σας διάλογο;
Την Ιστοσελίδα στην δεκάχρονη και πλέον πορεία της έχουν επισκεφτεί γύρω στο ένα εκατομμύριο επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Έχω λάβει περί τις τρεις χιλιάδες γράμματα. Οι παραλήπτες του ηλεκτρονικού περιοδικού μας «Έλα να δεις», ξεπερνούν τους χίλιους.
- Ποιοι επικοινωνούν μαζί σας;
Οι περισσότεροι είναι λογοτέχνες και γενικότερα άνθρωποι που γράφουν κάθε είδους βιβλία και ενδιαφέρονται να δημοσιευτούν τα βιβλία τους αποσπασματικά ή ολόκληρα. Επίσης καλλιτέχνες, ζωγράφοι, φωτογράφοι, ηθοποιοί . Επιζητούν ένα είδος προβολής και επικοινωνίας.
- Τι σας κοστίζει και τι εισπράττετε από την ιστοσελίδα;
Βάζω μεράκι, αγάπη και χρόνο. Έσοδα και έξοδα δεν έχω. Αμοιβή μου, η ικανοποίηση, ότι προσφέρω και είμαι αιτία επικοινωνίας τόσων αξιόλογων ανθρώπων μεταξύ τους.
- Βοήθεια από την Ελλάδα;
Τη βοήθεια τη θέλαμε τα πρώτα χρόνια. Όταν προσπαθούσαμε να οργανώσουμε τον Ελληνισμό της περιοχής και δεν τα καταφέραμε. Όχι ότι έφταιγε η πατρίδα, αλλά περισσότερο εμείς οι ίδιοι. Σήμερα ο Ελληνισμός της περιοχής μου και των περιχώρων, πνέει τα λοίσθια από το μεγάλο ποτάμι της αφομοίωσης και τους μικτούς γάμους που ξεπερνάνε και το εξήντα τοις εκατό. Η απογοήτευση ερχόταν από παντού και βοήθεια από πουθενά. Η καλοπέραση τυφλώνει τον άνθρωπο και ειδικά τον Έλληνα. Πρέπει να τον στριμώξεις στα δύσκολα, αλλιώς δεν παίρνει μπροστά… Αυτό άλλωστε δεν συμβαίνει και στην πατρίδα;
- Τι χαρακτηρίζει τους Έλληνες του Καναδά;
Οι Έλληνες, περίπου τριακόσιες πενήντα χιλιάδες, είμαστε απλωμένοι σε όλη τη χώρα. Είμαστε φιλήσυχοι, εργατικοί, προοδευτικοί άνθρωποι. Μας αγαπούν όλοι εδώ. Έχουμε το μικρότερο ποσοστό εγκληματικότητας από όλες τις ομάδες πληθυσμού αλλά και το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής των παιδιών μας στα πανεπιστήμια.
- Πώς πάνε τα κοινοτικά, τα οργανωτικά σας;
Δυστυχώς ο Έλληνας ενώ είναι δημιουργικότατος για τον εαυτό του και την κοινωνία, στα κοινοτικά τρώει τα ίδια του τα σπλάχνα. Οι Καναδοί πολιτικοί, χαριτολογώντας πετούν την ρετσινιά: «Όπου δύο Έλληνες δημιουργούνται τρία κόμματα».
- Ποιοι σημάδεψαν τη ζωή σας;
Τρεις αγράμματοι άνθρωποι. Η μάνα μου, ο Μακρυγιάννης κι ο Κολοκοτρώνης. Η μάνα, μου δίδαξε ότι όσο φτωχός και αν είσαι, όταν μοιράζεις το λίγο που έχεις με τον διπλανό σου, είσαι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Ο Μακρυγιάννης, μου δίδαξε ότι "...τούτη την μικρή πατρίδα την ορίζουμε φτωχοί και πλούσιοι, δυνατοί και αδύνατοι, για τούτο και πρέπει να την αγαπούμε και να τη προστατεύουμε. Να μην αφήνουμε το άδικο να πνίγει το δίκιο εις βάρος της". Ο Κολοκοτρώνης μου δίδαξε, πως φέρω ευθύνη για οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μου. Κι όσο αδύναμος και αν είμαι, πρέπει να μην είμαι παρατηρητής στα γεγονότα, αλλά να συμμετέχω με όση δύναμη μπορώ.
- Τι σας δίνει χαρά;
Οι στιγμές που ο μικρός μου εγγονός ανοίγοντας τα χεράκια του τρέχει να με αγκαλιάσει. Και καθώς αγκαλιαζόμαστε, χανόμαστε στα σύννεφα…
- Ύψιστη αξία;
Επιστροφή στις ρίζες. Όχι όπως τις ζήσαμε παιδιά, γιατί αν ήταν όλα καλά δεν θα φεύγαμε ποτέ, αλλά όπως τις ονειρευτήκαμε στην πιο σκληρή στιγμή της ξενιτιάς μας.
Βιογραφικό Κώστα Δουρίδα
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Κώστας Δουρίδας γεννήθηκε το1943 στο Καρδαρίτσι Γορτυνίας της Αρκαδίας. Το 1957 έφτασε στην Αθήνα και το 1967 μετανάστευσε στον Καναδά. Εργάστηκε σε εστιατόρια και στην καθαριότητα επιχειρήσεων. Είκοσι οχτώ ετών παντρεύτηκε και έχει τέσσερα παιδιά (τρεις γιους και μία κόρη), όλα απόφοιτοι πανεπιστήμιου.
Δημοσίευσε κατά καιρούς ποιήματα και πεζά σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά.
Εκ των ιδρυτών της ΄Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών των Πέντε Ηπείρων και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της. Η ιστοσελίδα του «Χώρα των Θεών» περιλαμβάνει πολυάριθμα έργα σημαντικών Ελλήνων ποιητών και λογοτεχνών από όλο τον κόσμο και οι επισκέπτες της ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο. Υπό έκδοση βρίσκεται το έργο του «Καπνόν Αποθρώσκοντα.»
ΤΕΛΟΣ.-