Ο "γνωστός" μας κ. Σίγκμουντ Φρόιντ

Του

Δημήτρη Ρήγα*

Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1939, ακριβώς πριν από 70 χρόνια και δύο μέρες, πέθανε στο Λονδίνο ο πατέρας της ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόιντ, σε ηλικία 83 ετών – ο επιστήμων που «έκανε τον άνθρωπο υποκείμενο του εαυτού του».

Ο Σίγκμουντ Φρόιντ συνέβαλε πολλαπλώς στην πορεία του δυτικού πολιτισμού. Δεν ήταν μόνο η σοβαρή κλινική δουλειά του αλλά και η προσφορά του στην καθημερινότητα του δυτικού ανθρώπου.

Από τον Φρόιντ μέχρι σήμερα έχει αλλάξει ο τρόπος που κατανοούν οι άνθρωποι τις προσωπικές τους σχέσεις, τα παιδιά τους και το παρελθόν τους.

Χάρη σε εκείνον η σεξουαλικότητα ήρθε στο φως και αντιμετωπίστηκε με περισσότερο θάρρος και λιγότερα ταμπού.

Οι αρχές του δεν επηρέασαν μόνο την ψυχαναλυτική πράξη. Εμπλούτισαν τις τέχνες, την εκπαίδευση, τη λογοτεχνία, την ποίηση αλλά και την πολιτική και την οικονομία.

Κατόρθωσε με την επιμονή του και την προνοητικότητά του να αλλάξει τα στερεότυπα του πουριτανισμού και της σεμνοτυφίας. Αλλά και στην ψυχιατρική η προσφορά του είναι ανυπέρβλητη.

Αντιμετώπισε τον άρρωστο ως υποκείμενο που του αξίζει να τον σέβονται και να τον ακούνε. Τον έβγαλε από το ψυχιατρικό άσυλο και τον τοποθέτησε μέσα στη ζωή, ενώ πίστεψε ότι με τη δύναμη του λόγου, της διαπροσωπικής επαφής και του πλαισίου μπορούσαν να γίνουν θεραπευτικά θαύματα. Δυναμικός, μεγαλοφυής αλλά και ασίγαστος, μελέτησε την αρχαία ελληνική πραγματεία αλλά και μυθολογία, αγάπησε την επαφή με άλλους πολιτισμούς και κόμισε στη νεοσύστατη επιστήμη του πανανθρώπινες ιδεολογίες και αρχές.

Αποσπασματικά...

Το πτυχίο της ιατρικής το έλαβε το 1881, και από εκεί και πέρα ξεκίνησε η μεγάλη αναζήτησή του πάνω στον ανεξερεύνητο χάρτη της ανθρώπινης ψυχής απεχθανόταν όλες τις τελετές, ιδιαίτερα τις θρησκευτικές

Ευφυής αλλά και με ιδιαίτερα καυστικό χιούμορ, συνήθιζε να σχολιάζει για τις δύο μεγάλες του ανακαλύψεις: τα όνειρα και την παιδική σεξουαλικότητα.

Η ανακάλυψη του ασυνειδήτου, ο χωρισμός της ψυχικής συσκευής σε τρία μέρη, το εκείνο, το εγώ και το υπερεγώ, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα στη σχέση μάνας-παιδιού,

καθώς και... η ανακάλυψη ότι η ρίζα των νευρώσεων βρισκόταν στην καταπιεσμένη σεξουαλικότητα είναι αδρομερώς όσα έφερε στην επιφάνεια ο άνθρωπος που ένωσε την επιστημονική αναζήτηση με τη φιλοσοφία, την αρχαία ελληνική πραγματεία με τις τέχνες.

Ένας γιατρός που έβαλε πρώτα τον εαυτό του κάτω από τον εξεταστικό φακό και δεν φοβήθηκε τι αυτός θα αποκάλυπτε.

___________________

*Ο κ. Δ. Ρήγας

είναι ψυχίατρος, ψυχαναλυτής.