Το έχουμε παρακάνει με τις προφυλακίσεις - Ανακοινωθέν της FTI

Οι ύποπτοι στην Ελλάδα τελούν υπό υπερβολική και αδικαιολόγητη προσωρινή κράτηση, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της συνάντησης νομικών εμπειρογνωμόνων, που διοργανώθηκε από την Fair Trials International*. 

Το εκδοθέν ανακοινωθέν μετά το πέρας της συνάντησης υπογραμμίζει τη συστηματική κατάχρηση του μέτρου της προσωρινής κράτησης – η οποία παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία επιτρέπεται μόνο ως έσχατο μέτρο, εντούτοις η χρήση της είναι διαδεδομένη και αποτελεί διαδικασία ρουτίνας. Το ανακοινωθέν εγείρει ανησυχίες σχετικά με την αυθαιρεσία στην ακροαματική διαδικασία για την επιβολή προσωρινής κράτησης και με την έλλειψη αποτελεσματικής συμμετοχής της υπεράσπισης στις ακροάσεις προσωρινής κράτησης.

Οι αποφάσεις σχετικά με το εάν ένας ύποπτος θα κριθεί προφυλακιστέος συχνά λαμβάνονται βάσει παραγόντων που αντίκεινται στην ελληνική νομοθεσία και τα διεθνή νομικά πρότυπα – συμπεριλαμβανομένων των κύριων αποφάσεων σχετικά με τη σοβαρότητα του καταγγελλόμενου αδικήματος καθώς και αόριστες αναφορές για τα χαρακτηριστικά του εναγόμενου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δικαστές φαίνεται να βασίζονται στην προσωρινή κράτηση προκειμένου να ικανοποιήσουν την απαίτηση της κοινής γνώμης για δικαιοσύνη. Προκειμένου να αναπληρωθεί η περιρρέουσα αντίληψη ότι η αναβολή της δίκης είναι αναπόφευκτη και ότι δε θα υπάρξει τελικά καταδίκη, η προφυλάκιση διατάσσεται ως τιμωρία για το υποτιθέμενο έγκλημα και όχι ως μέσο διασφάλισης της παρουσίας στη δίκη.

Το ανακοινωθέν της συνάντησης παρέχει επίσης μια σειρά από βασικές συστάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση και τα δικαστικά συστήματα να ευθυγραμμίσουν τις πρακτικές τους με τα διεθνή νομικά πρότυπα. Εκκινώντας από την άποψη συμμετεχόντων δικηγόρων που εμπλέκονται σε εκατοντάδες υποθέσεις ετησίως, το ανακοινωθέν απευθύνει έκκληση για βελτίωση των νομικών προτύπων στη λήψη αποφάσεων για προσωρινή κράτηση, που υλοποιείται μέσω της ενίσχυσης της κατάρτισης των δικαστών λειτουργών. 

Οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν την αποτελεσματική συμμετοχή της υπεράσπισης στις ακροάσεις προσωρινής κράτησης, και τη συχνότερη χρήση εναλλακτικών της προσωρινής κράτησης μέτρων, τα οποία έχουν μικρότερο αντίκτυπο τόσο στη ζωή των υπόπτων όσο και των οικογενειών τους.

Ο Jago Russell, διευθύνων σύμβουλος της Fair Trials International, δήλωσε:

"Για πολλά χρόνια, η Fair Trials έχει εργαστεί σε υποθέσεις στην Ελλάδα, οι οποίες καταδεικνύουν τη συστηματική κατάχρηση της διαδικασίας προφυλάκισης και τις καταστροφικές επιπτώσεις της τόσο στους υπόπτους όσο και στις οικογένειές τους. Η συνάντησή μας ανέδειξε για ακόμη μία φορά τη διαδεδομένη φύση της συγκεκριμένης κατάχρησης και την ανάγκη για δράση σε επίπεδο ΕΕ ώστε να ευθυγραμμιστούν οι πρακτικές με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα".

Ιστορικά, ο ελληνικός Ποινικός Κώδικας καθιέρωσε ένα τεκμήριο προσωρινής κράτησης το οποίο θα μπορούσε να υποστηριχτεί μεταξύ άλλων και στη σοβαρότητα των καταγγελιών.

Εντούτοις, ο νόμος αναθεωρήθηκε το 1981 κατά τέτοιον τρόπο που σύμφωνα με αυτόν η προσωρινή κράτηση πρέπει να θεωρείται έκτακτο μέτρο που επιβάλλεται μόνο κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτό δημιούργησε νομικό

τεκμήριο απόλυσης.

Προσωρινή κράτηση μπορεί να επιβληθεί εφόσον συντρέχει ένας από τους παρακάτω

λόγους:

1. Ο κατηγορούμενος διώκεται για κακούργημα ΚΑΙ

2. Είτε δεν έχει γνωστή διαμονή στη χώρα, ή

3. Έχει κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη φυγή του, ή

4. Έχει υπάρξει φυγόδικος στο παρελθόν, ή

5. Κρίθηκε ένοχος για απόδραση κρατουμένου ή παραβίαση περιορισμών διαμονής, ή

6. Εάν η με την απόλυση του κατηγορούμενου και λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία είτε του βίου του ή τον χαρακτήρα του εν λόγω αδικήματος υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να διαπράξει νέο έγκλημα.

Η Fair Trials International θα συνεχίσει να βοηθά υπόπτους στην προάσπιση του δικαιώματός τους για μία δίκαιη δίκη στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο. Η ΜΚΟ θα συνεργαστεί στενά με τους Έλληνες δικηγόρους για την έμπρακτη βελτίωση των νομικών προτύπων - συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των νέων νομικών μέσων της ΕΕ για την υποστήριξη των δικονομικών δικαιωμάτων και προκληθεισών αδικιών.

>>> Πληροφορίες:+44(0)2078.222370 και +44(0)7950.849 851.

* Η Fair Trials International είναι ΜΚΟ, που χρηματοδοτείτaι από το Πρόγραμμα Ποινικής Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.