«Ζάππειο 2»: Μια εν πολλοίς ιδιόμορφη
έννοια της κοστολόγησης
ή ένας λάθος τρόπος παρουσίασης;
Του
Δημήτρη Μάρδα*
Η πρώτη αίσθηση που δίνεται από τις χθεσινές ανακοινώσεις στο Ζάππειο είναι θετική, όχι μόνο για τη ΝΔ, αλλά για όλο το πολιτικό μας σύστημα. Ειδικότερα, διαπιστώνουμε και εδώ, όπως και στα δυο τελευταία προγράμματα του κυβερνώντος κόμματος, ότι ο πολιτικός λόγος γίνεται πιο συνεκτικός και πιο συγκροτημένος. Έτσι, οι «κανονιές» και τα «πυροτεχνήματα» των κάθε λογής διακηρύξεων περιορίζονται σταδιακά και επιδιώκεται η προβολή ενός προγράμματος, το δυνατόν ρεαλιστικού.
Η αίσθηση αυτή βέβαια αλλάζει κατά ένα βαθμό, καθώς παρακολουθούμε προσεκτικά τις κύριες θέσεις του «Ζάππειου 2» αναφορικά με την οικονομία. Εδώ επιλεκτικά γίνονται οι ακόλουθες επισημάνσεις:
Η όλη πρόταση φαίνεται να είναι εν μέρει κοστολογημένη. Υποθέτουμε βέβαια ότι εκεί όπου παρουσιάζεται ως κοστολογημένη, αντανακλά ένα σύνολο σοβαρών υπολογισμών, που θα θέλαμε όμως να τους δούμε αναρτημένους στην ιστοσελίδα της Ν.Δ.
Αν σε κάποια κύρια μέρη του κειμένου του κου Σαμαρά εκλείπουν πράγματι ακριβείς εκτιμήσεις, θα ήταν ορθότερο να χαρακτηριστεί το «Ζάππειο 2» ως μια διακήρυξη αρχών, που επιδιώκει να προκαλέσει ένα κύμα ευεξίας σε πολίτες και αγορά, προσπαθώντας από την άλλη να ποσοτικοποιήσει μέρος των όσων προτείνει! Το δεύτερο διακρίνεται στα ακόλουθα:
To «Ζάππειο 2» επιδιώκει άμεσα: τη μείωση του συντελεστή κερδών στο 15%, τον ορισμό ανώτατου φορολογικού συντελεστή από το 45% στο 40% (και σε τρία χρόνια στο 30%) και τη θεαματική μείωση του ΦΠΑ παντού.
Ερώτηση: Και ποια εκτιμώνται ότι θα είναι τα έσοδα του κράτους από ένα τέτοιο σύνολο μέτρων, που προσδοκάται, κατά το πρόγραμμα, ότι θα εκτινάξει στα ύψη την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών; Πόσο θα την αυξήσει οδηγώντας έτσι το συνολικό προϊόν της χώρας (το ΑΕΠ) σε υψηλότερα επίπεδα; Και που θα φτάσει το ΑΕΠ, έστω κατά προσέγγιση; Ποιος θα είναι το σημείο εκκίνησης του ΑΕΠ κατά τα δυο πρώτα χρόνια της Ν.Δ.;
Κύριες απαντήσεις λοιπόν που απουσιάζουν στην παρουσίαση, οδηγώντας στο ακόλουθο συμπέρασμα: Είτε δεν έχει γίνει μια σχετικά ακριβής ή έστω κατά προσέγγιση εκτίμηση στα έσοδα που θα προέλθουν από τις ανωτέρω μειώσεις, είτε υπάρχει πρόβλημα παρουσίασης τους, καθώς εκλείπουν κάποια σημαντικά νούμερα στο 17σελιδο κείμενο του Προέδρου. Ο χώρος έκθεσης τέτοιων εκτιμήσεων είναι ελάχιστος, καλύπτοντας μόνο λίγες σειρές. Οπότε αν υπάρχουν οι εν λόγω εκτιμήσεις, γιατί δεν ανακοινώθηκαν έτσι ώστε να αποτελέσουν αντικείμενο σχολίων και κριτικής; Σημειώνεται βέβαια ότι σε άλλες ενότητες του προγράμματος τέτοιες εκτιμήσεις υφίστανται και μάλιστα με αναλυτικό τρόπο.
Ως προς κάποια μερικότερα σημεία, εδώ σημειώνονται τα εξής:
Σ’ ό,τι αφορά στο ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ που καταργείται, εξαιρούνται της ευνοϊκής αυτής ρύθμισης όσοι ξεπλένουν μαύρο χρήμα. Δεν ρωτάμε να μάθουμε το πώς θα διακρίνονται οι τελευταίοι, αλλά διαπιστώνουμε ότι στην ίδια παράγραφο δίνεται η λύση σε όσους δε γνωρίζουν το πώς να ξεπλύνουν το μαύρο χρήμα που έχουν στα χέρια τους!. Διαβάζουμε ειδικότερα ότι προβλέπεται η κατάργηση του πόθεν έσχες… «για να δηλωθούν ελεύθερα πάσης φύσεως περιουσιακά στοιχεία…και ακίνητα ελλήνων στο εξωτερικό».
Δεν ανακοινώθηκαν, έστω ενδεικτικά, κάποιοι όροι (αναφορικά π.χ. με τον χρόνο) απόκτησης ενός ακινήτου στο εξωτερικό ή οτιδήποτε άλλο το οποίο θα εμπόδιζε την αγορά, με το υπάρχον μαύρο χρήμα. Έτσι, είναι δυνατόν, λόγου χάρη, ο κάθε ενδιαφερόμενος με άφθονο μαύρο χρήμα, να αγοράσει ένα ακίνητο τον Ιούνιο, να το πουλήσει τον επόμενο μήνα, εισάγοντας κατόπιν τα ξεπλυμένα χρήματα που προήλθαν από την πώληση αυτή, στην Ελλάδα κατά τα προβλεπόμενα, χωρίς την παραμικρή ποινή.
Εδώ διαπιστώνεται ότι είναι μάλλον ακόμη σε πλήρη ισχύ η ρήση, ιδιαίτερα προσφιλής στην Ν.Δ., ότι «κάθε νόμιμο είναι και ηθικό». Έτσι, με αφορμή τα ανωτέρω, μειδιούν πολλοί που διαβάζουν για αυστηρές ποινές σε βάρος του μαύρου χρήματος ή για άλλες περιπτώσεις, που θα επιβληθούν μετά όμως τη νομιμοποίηση κάθε μορφής παρανομίας ( βλ. αυθαίρετα, κλπ).
Η κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας, χρόνιο πρόβλημα, (δηλαδή, η κατάργηση του κώδικα βιβλίων και στοιχείων, το τεκμαρτό κέρδος, ένας ενιαίος φόρος για τα φυσικά πρόσωπα κ.ά.) θέτει εύλογα διάφορα απλά ερωτήματα. Που ήταν η Ν.Δ. πριν 19 μόλις μήνες; Μήπως αίφνης εμφανίσθηκαν τα προαναφερθέντα ή αναδείχθηκαν προβλήματα δεκαετιών μετά το 2009, γιατί άλλαξαν εκ βάθρων οι υπουργοί της σκιώδους κυβέρνησης και εξοστρακίστηκαν όλοι όσοι την οδήγησαν στην ήττα το 2009 ή όσοι χαρακτηρίσθηκαν κατά το 2004-9 ως άκρως σπάταλοι; Κάθε άλλο!.
Ένας κούκος (αρχηγός) δεν φέρνει δυστυχώς την Άνοιξη. Και όσο υποβαθμίζονται τα ποιοτικά στοιχεία των κυβερνώντων ή των εν δυνάμει κυβερνώντων, τόσο η κρίση στη χώρα θα βαθαίνει και τα όποια κοστολογημένα προγράμματα θα παραμένουν ασκήσεις επί χάρτου.
Ένα πλήρως κοστολογημένο υπο-πρόγραμμα είναι πράγματι εκείνο των αυθαιρέτων. Για τα μελλοντικά βέβαια αυθαίρετα θα χρεώνεται και θα τιμωρείται μόνο ο ιδιοκτήτης. Ο εργολάβος, ο μηχανικός, ο αρχιτέκτονας ξεχάστηκαν όλως τυχαίως, παραμένοντας πάλι στο απυρόβλητο!!!
Τέλος, σ’ ό,τι αφορά στις λεγόμενες «ανάσες» της οικονομίας, εδώ καταγράφονται τα ακόλουθα:
1- Ως προς την απορροφητικότητα και την περιβόητη 5η θέση, που καταχτήθηκε από τη Ν.Δ. το 2009, εδώ επισημαίνεται το εξής: Στη θέση αυτή καταχτήθηκε η Ν.Δ. μόνο με τα έργα του Γ΄ ΚΠΣ (που πολλά άρχισαν επί ΠΑΣΟΚ και ολοκληρώθηκαν το 2009 ή αργότερα) και όχι με τα έργα ΕΣΠΑ που δεν αγγίχτηκαν καν τότε. Η 5η θέση όμως αντιστοιχεί, κατά τη διετία 2007-9, μόνο στο 4,5% των κονδυλίων του ΕΣΠΑ (βλ. σχετική συζήτηση Μάρδα-Πανοζάχου στο taxalia.blogspot.com). Γενικά υποστηρίζεται ότι θα βελτιωθεί η απορροφητικότητα κατά τα λεγόμενα. Πόσο όμως; Ποιες θα ήταν (ή είναι) οι εισροές από την ΕΕ που θα αποτυπώνονταν (ή αποτυπώνονται) στο νέο πρόγραμμα των δημοσίων επενδύσεων του κρατικού προϋπολογισμού στα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ;
2- Η Επιδότηση επιτοκίου πρώτης κατοικίας κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, θα αποφέρει έσοδα 2,5 δις ευρώ κατά το πρόγραμμα της Ν.Δ.
3- Η βελτίωση του ενεργειακού δυναμικού των σπιτιών θα φέρει επίσης «σημαντικά έσοδα στο δημόσιο κατά την πρώτη διετία» κατά την έκφραση που χρησιμοποιείται. Πόσα όμως δε σημειώνεται.
4- Τα επενδυτικά προγράμματα για μόνιμες παραθεριστικές κατοικίες, θα αποφέρουν και αυτά κάποια (πόσα άραγε;) έσοδα. Στο θέμα αυτό η πρόταση αγνοεί πλήρως, μοντέρνες προσεγγίσεις που βελτιώνουν ταυτόχρονα τη ρευστότητα και την ανάπτυξη στον τουρισμό. Βλ. καθεστώς fractional properties. (βλ ειδικότερα www.dimiourgikoipolites.gr/)
5- Ως προς τις Δημόσιες επενδύσεις, εδώ η κάθε μορφής κοστολόγηση απουσιάζει, αν και παρουσιάζονται στοιχεία, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σχετικά ακριβείς εκτιμήσεις!Παρά το γεγονός όμως ότι απουσιάζουν κοστολογικά στοιχεία για τις τέσσερις «ανάσες» σε σύνολο πέντε, (εκτός αν είναι και αυτό έλλειψη της παρουσίασης), εκτιμάται τελικά (πως άραγε;) ότι τα έσοδα που θα εισρεύσουν θα είναι της τάξης πάνω από 8 δισεκατομμύρια μέσα στα πρώτα δύο χρόνια!
__________________________
Ο κ. Δ. Μάρδας, είναι
αν. καθηγητής, στο Τμήμα
Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
