Ο τύμβος Καστά, η κάστα των αρχαιολόγων και η αρχαία σκουριά

                                                                                                                                                Του Γιάννη Μιχαήλ   

Από tokarfi.gr
Την ώρα κατά την οποία χιλιάδες πολίτες (για να μην πω εκατομμύρια στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την υφήλιο) παρακολουθούν με έκδηλο ενδιαφέρον τις ανασκαφές στην Αμφίπολη, προκαλεί αλγεινή εντύπωση, η προσπάθεια διάφορων ανευθυνοϋπεύθυνων, οι οποίοι αυτοαποκαλούνται ειδήμονες, να υποβαθμίσουν την αξία του μεγαλοπρεπούς μνημείου. Η λογική τους (και η τακτική) ξεπερνά τα όρια της επιστημονικής δεοντολογίας, αναδεικνύοντας τις κακεντρεχείς και μίζερες παθογένειες, μιας κακής πλευράς του ελληνικού στοιχείου. Αντί να εξάρουν την προσπάθεια των συναδέλφων τους, ή αν δεν μπορούν να το κάνουν, τότε να σιωπήσουν, λένε απίθανα πράγματα, τα οποία προκαλούν τη νοημοσύνη, ακόμα και ημών που δεν είμαστε μύστες της αρχαιολογίας. Πριν από μερικές ημέρες, ο σύλλογος αρχαιολόγων, με μια μακροσκελή ανακοίνωσή του, καταχειρίαζε τους αρμόδιους των ανασκαφών, αλλά και το αρμόδιο υπουργείο, επειδή δημοσιοποιούν κάθε μέρα, τις εργασίες του ταφικού μνημείου και δίνουν λεπτομέρειες των ευρημάτων και μάλιστα με φωτογραφίες,
Στην άποψη αυτή των αρχαιολόγων, υπάρχει σοβαρός και τεκμηριωμένος αντίλογος, που ανατρέπει τον πρωτοφανή ελιτισμό κάποιων επιστημόνων, οι οποίοι πιστεύουν ότι τα ευρήματα, ανήκουν μόνον στην ευγενή συνομοταξία τους (γνωστή και ως κάστα, οποία ειρωνεία με το τοπωνύμιο Καστά). Οι ανασκαφές δεν γίνονται σε κάποιο οικόπεδο ιδιώτη, αλλά σε ένα δημόσιο χώρο και επομένως ο κάθε Έλληνας πολίτης, που ενδιαφέρεται για την ιστορία αυτού του τόπου, έχει εύλογο ενδιαφέρον να πληροφορείται τι ακριβώς συμβαίνει κάθε μέρα, από τα επίσημα και αρμόδια χείλη, όσων εργάζονται στον τύμβο. Οι πολίτες δεν παρεμβαίνουν στο έργο των αρχαιολόγων, το οποίο εκτιμούν και σέβονται απόλυτα, αλλά το μόνο που αναμένουν είναι μια ενημέρωση, όταν αυτή κριθεί σκόπιμη. Αντιθέτως, επιθυμούν οι αρχαιολόγοι να γίνονται όλα εν κρυπτώ και παραβύστω; Ή ότι αυτοί, έχουν άλλα προνόμια από τους υπόλοιπους Έλληνες, ή θέλουν να κρατούν επτασφράγιστα μυστικά, σε όσα παρατηρούμε, σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα της ανασκαφής, αφού καμία ανακοίνωση μέχρι τώρα δεν εμπόδισε την πρόοδο των ερευνών. Και για να πάμε στην άλλη πλευρά. Εάν δεν γινόταν καμία ανακοίνωση, τότε οι ίδιοι που σήμερα κραυγάζουν και διαφωνούν, θα άλλαζαν το τροπάριο και θα μίλαγαν για μυστικές και σκοτεινές ανασκαφές, που δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας, άρα κάτι το μυστηριώδες συμβαίνει. Είναι βέβαιο αυτό.
Υπάρχει ένα πλήθος μεμονωμένων αρχαιολόγων, ο καθένας από τους οποίους λέει το μακρύ του και το κοντό του, για το ποιον ή ποιους φιλοξενεί ο τάφος ετούτος, μέσα στον οποίο καλύφθηκε μια ανθρώπινη ματαιοδοξία, σε μια περίμετρο περίπου 500 μέτρων.
Μία, όμως, αρχαιολόγος, η οποία είναι και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο, η κυρία Όλγα Παλλάγια, έδωσε μια δική της ερμηνεία για τον τάφο, την οποία η κυρία Περιστέρη την απαξίωσε πλήρως, λέγοντας κατηγορηματικά ότι ο τάφος δεν είναι ρωμαϊκός, καταγγέλλοντας μάλιστα την κυρία καθηγήτρια ότι δεν έχει δει ποτέ την ανασκαφή, αλλά (άκουσον) ούτε και την Αμφίπολη, αλλά ούτε έχει έρθει ποτέ σε επαφή με την ομάδα των ανασκαφών. Και το ερώτημα είναι: από πού βγάζει το συμπέρασμα; Άβυσσος η ψυχή της κυρίας καθηγήτριας, η οποία θα πρέπει να απαντήσεις και σε μερικές άλλες εύλογες απορίες.  Στα ρωμαϊκά χρόνια, δεν ετάφη ποτέ κάποιος σε τόσο μεγάλο τάφο που βρέθηκε στην Αμφίπολη. Ακόμα και το μνημείο του Ιούλιου Καίσαρα ήταν μόνο 40 μέτρα. Άρα ποιος ήταν αυτός ο μέγας Ρωμαίος που θα έμπαινε σ’ έναν τύμβο 500 μέτρων; Ώρα να μας πει  η κυρία Παλλάγια ότι ήταν η Κλεοπάτρα.
Ένα άλλο στοιχείο, που χρήζει απαντήσεως είναι οι Σφίγγες και οι Καρυάτιδες. Πουθενά οι Ρωμαίοι δεν κατασκεύασαν παρόμοιες προτομές και μάλιστα με την αριστοτεχνική μαεστρία των αρχαίων Ελλήνων. Είδε η κυρία Όλγα, πως ήταν τα φορέματα των δύο Καρυάτιδων; Σμιλευμένα σε μάρμαρο Θάσου, σαν να ήταν φτιαγμένα από ύφασμα. Σε αυτές τις απορίες, οφείλει να απαντήσει η κυρία καθηγήτρια αρχαιολογίας. Διαφορετικά, δανειζόμενοι τον τίτλο του βιβλίου της Μάρως Δούκα «Αρχαία σκουριά», πρέπεια να απαντήσουμε όλοι και ιδιαίτερα οι καθηγητές, γιατί μια κοινωνία σαν την δική μας δεν έχει κλείσει τους λογαριασμούς της με το παρελθόν.