Χριστούγεννα στο… άλλοτε – Συνοικισμός Ζωγράφου: Κάτοικοι 10 και με την παρέα μας… έντεκα!

Τα Χριστούγεννα της πρώτης δεκαετίας μετά τον Εμφύλιο, άφησαν ανεξίτηλες τις στιγμές τους στις γενιές που άνοιγαν τα μάτια τους, εκείνα τα δύσκολα χρόνια της «ανασυγκρότησης».

Η παιδική αθωότητα ερχόταν σε σύγκρουση με την πονηριά των ημερών. Μία «μετωπική» που όμως τόσο πολύ είχε ανάγκη η Ελλαδίτσα, καθώς «έβλεπε» πως άρχιζε κάποια διαδικασία για ένα πιο ανθρώπινο μέλλον. Με δυό λόγια, ένα «συμβόλαιο» γραμμένο, πάνω στο τζάμι από το χνώτο μικρού παιδιού…

Ναι, σαν τότε που αχνίζαμε τις βιτρίνες παιχνιδιών και γινόμασταν Μεγαλεξάντροι, Ναπολέοντες, κομμάντος, ραλλιτζήδες και να σου κόβει το όνειρο η μάνα σου: «Έλα, πάμε!»…

Το «έλα πάμε» είχε δύο έννοιες. Ή «πάμε να φύγουμε» ή «πάμε μέσα στο μαγαζί». Η δεύτερη βερσιόν σπάνια μας αφορούσε… Το «Jumbo» τού τότε ήταν η Αιόλου! Αυτός ο μαγικός δρόμος που έλαμπε τις μέρες των Χριστουγέννων.

Οι γιορτινοί πάγκοι μπορεί να ήταν στημένοι στα «πόδια» και υπό την σκιά του «Λαμπρόπουλου» και του «Δραγώνα», αλλά ήταν και μια αποκάλυψη! Τι αυτοκινητάκια με κουρδιστήρι (!), τι τραινάκια, τι πιστόλια, τι σφυρίχτρες! «Μπαμπά κι αυτό!», «μαμά κι εκείνο!». Θεέ μου, πόσο φαντασμαγορικές στιγμές! Και μετά, για λουκουμάδες στον «Κρίνο»…

Χριστούγεννα στην Αθήνα του τότε…  Εικόνες διάχυτες, σκόρπιες, έγχρωμες, ασπρόμαυρες και γκρίζες. Σκηνές αληθινές, σκηνές φανταστικές, σκηνές βγαλμένες από τις οθόνες του «Σινεάκ» και του «Άδωνι». Ή έστω από «view master»…

Συνοικισμός Ζωγράφου. Κάτοικοι 10 και με την παρέα μου… έντεκα! Πιτσιρικαρία με τα όλα της! Τα καλοκαίρια ξυπολυταρία, σφεντόνα, γκαζάκια, μπάλα και κατέβασμα καμμιάς τζαμαρίας. Τους χειμώνες στρίμωγμα, με σχολείο, διαβάσματα και καμμιά κλεφτή ωρούλα για μπάλα, ως μπαλαδόροι παντός καιρού!

Από την Ιωάννου Θεολόγου και την κατηφόρα της Σισμάνη, στην Ελευθερίου Βενιζέλου κι από ‘κει σκαρφάλωμα στους ευκαλύπτους και κρυφτό στο γιαπί του Πολυτεχνείου. Τόπος… αγώνων και αγωνιών! Από κουτσό, πεντόβολα και «γκρινιάρη» η, μέχρι «πόλεμο» και ντέρμπυ πάνω-κάτω γειτονιάς! Αρχηγός δεν ήταν η…. Αργυρώ, αλλά η Γεωργία! Μόνο αυτή έδινε… ημιανάπαυση, «τους ζυγούς λύσατε» και καμμιά φάπα!

Η πατρίδα μας περνάει δύσκολες μέρες. Ανέχεια, ανεργία, δυστυχία και τίποτα στον ορίζοντα. Απογοητευμένος, αηδιασμένος, αλλά μουδιασμένος  και εν αφασία, ο κόσμος.

Ήρθαν Χριστούγεννα και μας το θυμίζουν μόνον τα ημερολόγια, κάποια σεμνά στολισμένα χριστουγεννιάτικα δέντρα και το «Merry Christmas» που κόλλησε στη βιτρίνα του ο τσαγκάρης…

Και τότε, είχαμε τον κυρ-Στράτο στη λεωφόρο Παπάγου -δίπλα στο μπακάλικο του κυρ-Ηλία- που μόνο... πιωμένος καβαλούσε τη «φλορέτα» του. Παπούτσια… τρίσολα και με πέταλα!

Και τότε υπήρχε ανέχεια, όχι όμως απογοήτευση. 

Και τότε υπήρχε δυστυχία, αλλά δεν υπήρχαν αηδιασμένοι. 

Είχαμε τα «πολιτικά» και τα «εθνικά φρονήματα», αλλά υπήρχαν διέξοδοι να τα ξεπεράσεις. Όλοι κοιτάζανε μπροστά με αισιοδοξία! Το «μάθε παιδί μου γράμματα», δεν το λέγανε για να υπάρχουν άνεργοι με μεταπτυχιακά…

Δεν υπάρχει καμμία σχέση του τότε με το σήμερα. Το «o tempora o mores», ήταν μόνον για φιλολογική χρήση και το ρήμα «προσπαθώ» δεν έκρυβε καημό και μελλοντική αγανάκτηση, αλλά τάση για κατάκτηση…

Μα πώς να ταυτίσει κανείς τα Χριστούγεννα του σήμερα, με τα Χριστούγεννα του τότε; Δεν είχαν φαντασμαγορία, αλλά ήταν πιό ανθρώπινα, πιο «ζεστά», πιό λιτά – με την ευρύτατη σημασία της λέξεως.

Ε, μέρες πού ‘ναι, οι θύμισες -σε όσους έχουμε διαβεί τον Ρουβίκωνα- είναι τόσο έντονες, που τα «flash back», κινδυνεύεις να καλύψουν το τώρα. Όμως, δυστυχώς δεν γίνεται…

Τέτοιες μέρες λοιπόν, διάλεξα να «πάω» μια βόλτα, στη γειτονιά όπου μεγάλωσα. Εκεί στου Ζωγράφου και συγκεκριμένα στην περιοχή μεταξύ Αγίου Θεράποντα και παλαιού τέρματος.

«Πήγα» να βρω τα φιλαράκια μου, αλλά δεν «βρήκα» τον Νάσο Κατσαρέλη, τον Λάκη Πολάκη, την Ιλόνα Μπέϊλυ. Είχαν φύγει νωρίς…

Όμως όλοι οι άλλοι, ήταν εκεί. Και ο Γιάννης ο Μανιάτης, και ο Νίκος ο Μπούζας, και ο Άρης ο Σισμάνης, και ο Δημήτρης ο Θρεψιάδης, και ο Στάθης ο Παπανικολός, και ο Νάκης ο Αγγελίδης, και ο Γιάννης ο Αγγελόπουλος, και ο Μιχάλης ο Νταγιάκος, και ο Στέλιος ο Πολίτης, και η Γεωργία!

Οι πάντες πανέτοιμοι, με τα τριγωνάκια ανά χείρας! Επίλογος: Τέλος.-

Υ/Γ Αν γράφτηκαν αυτές οι γραμμές, αυτό οφείλεται σε έναν παιδικό φίλο που «συναντηθήκαμε» στο διαδίκτυο, μετά 50 χρόνια! Είναι ο Γιάννης Μανιάτης, ένας επιφανής επιστήμων (μη ανακοινώσιμων λοιπών στοιχείων!), ο οποίος μόλις του… συστήθηκα, άρχισε να ξετυλίγει τις αναμνήσεις του από εκείνα τα χρόνια στου Ζωγράφου. Και αν επιλέχτηκε η παραπάνω φωτογραφία, είναι επειδή ο Γιάννης μού σημείωσε σε ένα μήνυμά του…

«Αχ, αυτή η γωνία και η μάντρα του σπιτιού σου! Πόσες φορές την είχα περάσει κατεβαίνοντας από τον επάνω δρόμο; Πόσες φορές τα είχα φυλάξει στο «κρυφτό», πόσες φορές είχα παίξει κουτσό μπροστά της… Πόσες φορές είχα πει τα κάλαντα στην γιαγιά και στον παππού σου! Γιατί, γιατί χαθήκαν έτσι οι γειτονιές παίρνοντας μαζί τους τα παιδικά μας χρόνια και τις μνήμες; Το βάρβαρο τσιμέντο που χύθηκε παντού βιάζοντας τη φύση, τις παραδόσεις και τις αναμνήσεις μας, κατέστρεψε τις ρίζες μας, τα σταθερά σημεία μας…».

Καλά Χριστούγεννα, Γιάννη. Καλά Χριστούγεννα, στα φιλαράκια μου. Καλά Χριστούγεννα, γνωστέ ή άγνωστε συνταξιδιώτη του διαδικτύου. Καλά Χριστούγεννα!..