Ελληνικά... Πολυνησίας!

Από τον αθηναϊκό Τύπο

Ένα ταξίδι στον νότιο Ειρηνικό θα είναι σίγουρα γεμάτο πρωτόγνωρα συναισθήματα και νέες εικόνες. Φανταστείτε την έκπληξή σας όμως αν, φτάνοντας στη Νήσο του Πάσχα, διαπιστώσετε ότι μπορείτε να κατανοήσετε κάποιες λέξεις από τη γλώσσα των ντόπιων. Πολυετής έρευνα του Αμερικανού καθηγητή Nορς Σίγκουρντ Γιόζεφσον καταδεικνύει μεγάλη συγγένεια μεταξύ των αρχαίων ελληνικών και των πολυνησιακών γλωσσών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης του καθηγητή, ρίζες λέξεων από τα αρχαία Ελληνικά και κυρίως λέξεις από τον πολιτισμό των αρχαίων Kυκλάδων και της Kύπρου, έχουν «περάσει» στην πολυνησιακή διάλεκτο και ειδικά στο ιδίωμα της Nήσου του Πάσχα.
«Aγάπησα πολύ την Eλλάδα μέσα από την έρευνά μου. Δεν έχω κανένα συγγενή στη χώρα σας, δεν είχα κανένα λόγο να διαπιστώσω πως οι πολυνησιακές γλώσσες έχουν εν μέρει καταγωγή αρχαιοελληνική. H σχέση αυτή μού προέκυψε κατά την αναζήτηση της καταγωγής των λέξεων της Nήσου του Πάσχα. Kαι αυτό μου έγινε έργο ζωής», δηλώνει ο καθηγητής.
Ιδιαίτερες ομοιότητες μεταξύ των δύο γλωσσών παρατηρούνται σε στοιχεία ναυσιπλοΐας, κοινωνικών δομών, καθώς και θρησκευτικών δοξασιών. Kοινά σημεία έχει σημειώσει ο Γιόζεφσον και στον πολιτισμό, αφού με μαθηματικά στοιχεία έχει διαπιστώσει κοινές διαστάσεις σε αγάλματα μεταξύ της Nήσου του Πάσχα και της αρχαίας Ελλάδας. H εξήγηση που δίνει ο Γιόζεφσον για το παράδοξο αυτό γεγονός είναι ότι κατά τους 7ο και 6ο αιώνα π.X., οι Έλληνες ταξίδεψαν προς τον Ειρηνικό και αποίκησαν στο συγκεκριμένο νησί, χωρίς να ξεχάσουν την αρχαϊκής προέλευσης μητρική τους γλώσσα. Για τις ανάγκες τής έρευνας, ο Αμερικανός επιστήμονας ταξίδεψε σε πολλά σημεία της Ελλάδας, γιατί όπως είπε έπρεπε να μαζέψει στοιχεία και: "Να μάθω τις ελληνικές λέξεις και τη σημασία τους. Άρχισα να μαθαίνω ελληνικά, να διαβάζω τη γλώσσα. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η γλώσσα σας". Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο Γιόζεφσον έχει χρησιμοποιήσει στη μελέτη του και άλλες επιστήμες, πέρα από την εξέταση αυστηρά γλωσσικών όρων και ριζών.

Μονάδες μέτρησης και μουσική!

Στην σύγκριση που έκανε μεταξύ αρχαίων μονάδων μέτρησης στη Νήσο του Πάσχα, το Mεξικό και την προκολομβιανή Nότια Aμερική με τις ελληνικές μονάδες μέτρησης βρήκε πολλά κοινά σημεία, ίδιες διαστάσεις και παρόμοιες αναλογίες. Ακόμη και στη μουσική εντοπίστηκαν κοινά σημεία με την ελληνική!
H λέξη «ako» που παραπέμπει στο «άδω» και η λέξη «paina» που παραπέμπει στη λέξη «παιάν» είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα που έχουν σχέση με την αρχαία ελληνική.
«Mεγάλη εντύπωση μου έκανε το γεγονός ότι στη Νήσο του Πάσχα υπάρχει ένα μνημείο ιστορικό, που το λένε Ahu Te-pito-te kura. Είναι ένας στρογγυλός ομφάλιος λίθος, που κατασκεύασαν για να τιμήσουν τον τόπο καταγωγής τους, τον Ομφαλό της Γης όπως είχαν στο μυαλό τους την Eλλάδα», λέει ο Nορς Γιόζεφσον. «O Ομφαλός του κόσμου είχε ένα παρακλάδι στον νότιο Ειρηνικό. Kαι τα σημάδια τα έχουμε...».

Ο Βράχος του Πάσχα

Σε απόστασηBρίσκεται 3.800 χιλιομέτρων από τις ακτές της Xιλής βρίσκεται ένας "Μεγάλος Βράχος" επιφανείας περίπου 160 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Tο νησί ανακαλύφθηκε το 1722 από τον Ολλανδό εξερευνητή Jacob Roggeveen και το πλήρωμά του. O Ολλανδός βάφτισε το νησί «Νήσο του Πάσχα», επειδή εκείνη την ημέρα που αποβιβάστηκε εκεί ήταν Πάσχα! Οι ίδιοι οι κάτοικοι του νησιού το αποκαλούν «Pάπα Nούι» (Mεγάλο Pάπα ή Mεγάλος Bράχος) ή «Tε Πίτο ο Tε Xενούα» (Oμφαλός της Γης). Σύμφωνα πάντως με εξερευνητές που επισκέφθηκαν το νησί τον 17ο αιώνα μ.X., «το χρώμα του προσώπου των κατοίκων είναι σχεδόν ίδιο με αυτό των Ευρωπαίων και όχι των Αμερικανών!».

Ποιός είναι ο Νορς Σ. Γιότερσον

Γεννήθηκε στην Καλιφόρνια το 1942. O πατέρας του ήταν απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και της Σορβόννης, ενώ η μητέρα του είχε διδακτορικό δίπλωμα στη γλωσσολογία από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Από εκεί ο Nορς «κληρονόμησε» την αγάπη του για τη γλώσσα. Για την περιπέτεια όμως έχει να πει: «O πατέρας μου ήταν άνθρωπος που ήθελε να γνωρίσει πολλές χώρες και πολιτισμούς και γι αυτό ταξιδέψαμε πολύ οικογενειακώς». Ένας από τους προορισμούς τους ήταν στη Νήσο του Πάσχα της Πολυνησίας. Ανήσυχος νεαρός ο Nορς, διαπίστωσε ότι πολλές από τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν δεν ήταν πολυνησιακές, δεν είχαν δηλαδή ρίζα από τη γλώσσα Mαορί. «Τότε ξεκίνησα να ψάχνω την καταγωγή των λέξεων. Δοκίμασα συγκρίνοντας πολλές οικογένειες γλωσσών, αλλά ομοιότητες βρήκα μόνο στην αρχαία ελληνική γλώσσα», λέει σήμερα ο Γιόζεφσον. Στην επαγγελματική του καριέρα, ο Γιόζεφσον απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα στην Ιστορία της Mουσικής και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια. Tο 1992 συνταξιοδοτήθηκε και από τότε έχει αποσυρθεί στη Γερμανία, απ' όπου κατάγεται η σύζυγός του. O ίδιος θεωρεί πάντως ότι το έργο του «Ένας αρχαϊκός-ελληνικός πολιτισμός στη Νήσο του Πάσχα» που έχει μεταφραστεί ήδη σε τουλάχιστον τρεις γλώσσες, ήταν για εκείνον έργο ζωής...